HPV aşısı: Kimin ihtiyacı var, nasıl çalışıyor?

Kimlerin HPV aşısına yaptırması gerekli? Aşı kaç doz uygulanıyor? Yan etkileri var mı?

 

Çoğu rahim ağzı kanseri, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon olan insan papilloma virüsü (HPV) ile ilişkilidir. HPV aşısı ile yaygın aşılama, dünya çapında rahim ağzı kanserinin etkisini azaltabilir.

HPV aşısı ne işe yarar?

Çeşitli HPV türleri cinsel temas yoluyla yayılır ve çoğu rahim ağzı kanseri vakasıyla ilişkilendirilir. Gardasil 9, ABD Gıda ve İlaç Dairesi tarafından onaylanan bir HPV aşısıdır.

Bu aşı, virüse maruz kalmadan önce uygulanırsa çoğu rahim ağzı kanseri vakasını önleyebilir. Ayrıca bu aşı kadınlarda vajina ve vulva kanserini önleyebiliceği gibi, ayrıca kadınlarda ve erkeklerde genital siğilleri ve anal kanseri de önleyebilir.

Teoride, erkek çocuklarını rahim ağzı kanseriyle ilişkili HPV türlerine karşı aşılamak, muhtemelen bulaşmayı azaltarak kızların virüsten korunmasına da yardımcı olabilir. Bazı HPV türleri de ağız ve boğaz kanserleriyle ilişkilendirilmiştir, bu nedenle HPV aşısı muhtemelen bu kanserlere karşı da bir miktar koruma sağlar.

HPV aşısı kimler içindir ve ne zaman yapılmalıdır?

HPV aşısı, 11 veya 12 yaşlarındaki kız ve erkek çocuklar için rutin olarak tavsiye edilir, ancak 9 yaşından itibaren de verilebilir. Kız ve erkek çocuklarının cinsel temasta bulunmadan ve HPV’ye maruz kalmadan önce aşıyı almaları idealdir.

Bir kişi HPV ile enfekte olduğunda, aşı o kadar etkili olmayabilir veya hiç çalışmayabilir. Ayrıca aşıya tepki, daha genç yaşlarda ileri yaşlara göre daha iyidir.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) artık 11 ve 12 yaşındaki tüm çocuklara önceden önerilen üç dozluk program yerine en az altı ay arayla iki doz HPV aşısı almalarını önermektedir. 9 ve 10 yaşlarındaki genç ergenler, 13 ve 14 yaşlarındaki gençler de güncellenmiş iki doz programına göre aşı alabilirler. Araştırmalar, iki dozluk programın 15 yaşın altındaki çocuklar için etkili olduğunu göstermiştir.

Aşı serisine daha sonra, 15-26 yaşlarında başlayan gençler ve genç yetişkinler, üç doz aşı almaya devam etmelidir.

CDC şimdi, 26 yaşına kadar, yeterince aşılanmamış tüm insanlar için HPV aşıları önermektedir.

ABD Gıda ve İlaç Dairesi yakın zamanda Gardasil 9’un 9 ila 45 yaş arasındaki erkekler ve kadınlar için de kullanımını onayladı.

HPV aşısını kimler yaptırmamalıdır?

HPV aşısı, hamile kadınlar, orta veya ağır derecede hasta kişiler için tavsiye edilmez. Maya veya lateks alerjiniz de dahil olmak üzere herhangi bir ciddi alerjiniz varsa belirtmeniz gerekiyor. Ayrıca, aşının herhangi bir bileşenine veya aşının önceki bir dozuna karşı yaşamı tehdit eden bir alerjik reaksiyon geçirdiyseniz, aşıyı almamalısınız.

Zaten cinsel olarak aktifseniz HPV aşısı fayda sağlıyor mu?

Evet. Halihazırda bir HPV türünüz olsa bile, aşıdan yararlanabilirsiniz çünkü sizi henüz sahip olmadığınız diğer türlerden koruyabilir. Ancak aşıların hiçbiri mevcut bir HPV enfeksiyonunu tedavi edemez. Aşılar sizi yalnızca henüz maruz kalmadığınız belirli HPV türlerinden korur.

HPV aşısının herhangi bir sağlık riski veya yan etkisi var mı?

Genel olarak, etkiler genellikle hafiftir. HPV aşılarının en yaygın yan etkileri enjeksiyon bölgesinde ağrı, şişme veya kızarıklıktır.

Bazen enjeksiyondan sonra baş dönmesi veya bayılma meydana gelir. Enjeksiyondan sonra 15 dakika oturur durumda kalmak bayılma riskini azaltabilir. Ayrıca baş ağrısı, bulantı, kusma, yorgunluk veya halsizlik de ortaya çıkabilir.

CDC ve FDA, alışılmadık veya ciddi sorunlar için aşıları izlemeye devam ediyor.

HPV aşısı olan kadınların yine de Pap testi yaptırması gerekiyor mu?

Evet. HPV aşısının, Pap testlerinin yerini alması amaçlanmamıştır. 21 yaşında başlayan düzenli Pap testleri yoluyla rahim ağzı kanseri için rutin tarama, bir kadının koruyucu sağlık bakımının önemli bir parçası olmaya devam etmektedir.

Önerilen aşı yaş grubunda değilseniz, kendinizi rahim ağzı kanserinden korumak için ne yapabilirsiniz?

HPV, cinsel temas yoluyla yayılır. Kendinizi HPV’den korumak için, her seks yaptığınızda bir prezervatif kullanın. Ayrıca sigara içmeyin. Sigara içmek rahim ağzı kanseri riskini artırır.

Yayınlanma tarihi: 31 Ocak 2021 Pazar